(Trang 37)
| Sau khi học xong bài này, em sẽ: - Trình bày được đặc điểm và yêu cầu điều kiện sống của một số giống chim cảnh phổ biến. - Lựa chọn được thức ăn phù hợp cho chim cảnh. - Mô tả được quy trình nuôi dưỡng, chăm sóc và phòng, trị bệnh cho một số giống chim cảnh phổ biến. |
|
Những loại chim nào thường được nuôi làm cảnh? Chúng có những đặc điểm gì và yêu cầu về điều kiện nuôi dưỡng như thế nào? Khi nuôi dưỡng, chăm sóc chim cảnh cần lưu ý những vấn đề gì? |  |
I – ĐẶC ĐIỂM VÀ YÊU CẦU ĐIỀU KIỆN SỐNG CỦA MỘT SỐ GIỐNG CHIM CẢNH PHỔ BIẾN
Chim cảnh là những giống chim được nuôi để làm cảnh, chúng thường có bộ lông đẹp, tiếng hót hay, một số giống có thể bắt chước tiếng người.
Nuôi chim cảnh không cần không gian quá rộng nhưng chúng cũng cần ở những nơi thoáng mát, yên tĩnh, không quá nóng hay quá lạnh.
Một số giống chim cảnh được nuôi phổ biến ở Việt Nam hiện nay như sáo, vẹt, hoạ mi, cu gáy, chích choè, chào mào, vành khuyên, chim sâu, khướu, sơn ca,... (Hình 9.1).
Khám phá
| Nêu đặc điểm của một số giống chim cảnh mà em biết. |
| Giống chim cảnh | Đặc điểm |
|
a) Chim sáo | Chim sáo thường có lông màu đen hoặc nâu; có mỏ nhọn, cứng, màu vàng tươi; mắt to và có đường viền vàng quanh mắt. Chim sáo là một giống chim thông minh và có thể bắt chước tiếng người. Sau một thời gian nuôi dưỡng, chim sáo có thể được chủ nuôi thả tự do. |
(Trong 38)
|
b) Chim hoạ mi | Chim hoạ mi ngoại hình nhỏ bé nhưng có giọng hót cao, vang và hót được nhiều loại âm thanh, được ví như 'nghệ sĩ của rừng xanh'. Đặc điểm trưng của chim hoạ mi là có một đường viền trắng nhỏ quanh mắt. |
|
c) Chim vẹt | Vẹt thường có bộ lông màu sắc sỡ; mỏ cong và khoẻ. Vẹt là giống chim thông minh, vui nhộn, có khả năng bắt chước tiếng người. |
|
d) Chim cu gáy | Chim cu gáy có cổ cụm, lông phần bụng có màu nâu nhạt khi sở có cảm giác mềm và xốp. Mặt chim cu gáy có màu nâu đỏ. Chim cu gáy có tiếng hót được ví với tiếng sáo trúc, nghe rất thanh thót. |
|
e) Chim chào mào | Chim chào mào có phần mào hình tam giác nhỏ hẳn lên trên đầu. Giống chim này sống theo bầy đàn, ăn các loại côn trùng nhỏ và hoa quả. Chim chào mào được nhiều người nuôi yêu thích bởi vẻ đẹp và giọng hót rất đặc biệt của chúng. |
Hình 9.1. Một số giống chim cảnh phổ biến
Thông tin bổ sung
| Vẹt Amazon là giống chim bắt chước tiếng người rất giỏi. Bắt chước giỏi nhất là Vẹt Amazon đầu vàng. Nó có thể nói được thành câu vài chục từ. Có giống bắt chước tiếng chó sủa, mèo kêu, chim hót hoặc tiếng nổ của xe máy, tiếng rầm rì đều đều của máy hút bụi,... |  |
(Trang 39)
II – NUÔI DUỐNG VÀ CHĂM SÓC CHIM CẢNH
1. Chuẩn bị lồng và phụ kiện nuôi
a) Chuẩn bị lồng nuôi
Khám phá
| Hãy cho biết những yêu cầu về lồng nuôi chim cảnh. |
Lồng nuôi cần phù hợp với từng loại chim cảnh đề chim có thể bay nhảy, chuyền quãng ngắn được dễ dàng trong lồng. Nếu lồng rộng quá chim sẽ nhát và khó thuần, lồng chật quá dễ gây rụng lông và chim không được thoải mái. Thường khi mới mua về nên có áo lồng để chim không bị nhát và áo lồng được mở từ từ cho tới khi chim quen dần với môi trường mới.
Lồng nuôi chim cảnh có thể được làm bằng gỗ, tre, trúc hoặc bằng kim loại (Hình 9.2). Nhược điểm của các loại lồng gỗ, lồng tre,... là khó vệ sinh, dễ tạo ồ trú ần cho các loại rận, vi sinh vật gây bệnh cho chim và con người. Lồng được làm bằng kim loại có nhược điềm là nặng. hình dáng không đẹp. Nếu sử dụng lồng bằng kim loại nên dùng loại lồng inox hoặc lồng sắt sơn tĩnh điện.
|
a) Lồng inoх |
b) Lồng sắt sơn tĩnh điện |
c) Lồng tre |
Hình 9.2. Một số kiểu lồng nuôi chim cảnh
Khám phá
| So sánh ưu, nhược điểm giữa lồng được làm bằng kim loại và lồng được làm bằng tre, trúc. |
b) Các phụ kiện
Cóng đựng thức ăn, nước uống: nên chọn mua các loại cóng tự động (Hình 9.3a) đề tiết kiệm thời gian thay thức ăn, nước uống hằng ngày cho chim, đồng thời sẽ giảm bớt tình trạng chim làm vấy bần vào thức ăn, nước uống. Nếu sử dụng loại cóng không tự động (Hình 9.3b) thì nên chùi rửa cóng hằng ngày.
|
a) Cóng tự động |
b) Cóng không tự động |
Hình 9.3. Cóng đựng thức ăn, nước uống cho chim cảnh
(Trang 40)
Cần đậu: Cần đậu cho chim thường làm bằng tre, gỗ hoặc có thể sử dụng cây cậy tự nhiên như cành cây hồng xiêm, ổi, táo, me,... Mối lồng chim nên có 2 cầu đậu, để cách xa nhau và chênh lệnh về độ cao, giúp chim có điều kiện bay, chuyển quảng ngắn.
Khay hứng phân: Có thể sử dụng khay nhựa, khay tôn,... Khay phải được chùi rửa, tẩy trùng định kì. Có thể lót một lớp cát mỏng hoặc giấy báo, giấy thấm,... trên mặt khay để thấm hút phần chim nhanh hơn.
Khám phá
| Mô tả một số phụ kiện để nuôi chim cảnh mà em biết. |
2. Thức ăn và cho ăn
a) Thức ăn tự nhiên
| Khám phá Kẻ tên các loại thức ăn tự nhiên của một số loại chim cảnh phổ biến. |
Thức ăn tự nhiên của chim cảnh gồm các loại côn trùng, hạt, quả trong tự nhiên. Tuỳ nhiên, thức ăn cũng có thể thay đổi theo lứa tuổi hay mùa. Ví dụ: chim non ăn côn trùng, chim lớn ăn hạt và quả (sẻ, chào mào,...); sáo mỏ ngà (sáo đen) về mùa hè ăn côn trùng, giun, ve bét,... về mùa đông lại ăn hạt và quả.
b) Thức ăn chế biến sẵn
Thức ăn chế biến sẵn cho chim cảnh được sử dụng rộng rãi vì sự tiện lợi, tiết kiệm thời gian cho người nuôi.
Khi sử dụng thức ăn chế biến sẵn cần lựa chọn loại phù hợp với từng loại chim, độ tuổi. Cần lựa chọn các loại thức ăn có đầy đủ các thành phần dinh dưỡng như protein, chất khoáng, các loại vitamin, calcium,... Không lựa chọn những loại thức ăn có nhiều phụ gia sẽ gây hại cho hệ tiêu hoá của chim.
Chọn kích cỡ thức ăn theo từng loại chim cảnh, phù hợp với các loại thức ăn khác nhau. Ví dụ như chim nhỏ, chim mới nở sẽ cần cám mịn, dễ nuốt. Ngược lại, các giống chim trưởng thành, kích thước lớn có thể sử dụng mọi loại thức ăn.
Kết nối năng lực
| Sử dụng internet, sách, báo,... để tìm hiểu một số cách phối trộn làm thức ăn cho chim cảnh. |
(Trang 41)
c) Thức ăn, uống
Thức ăn nên cho số lượng đủ ăn trong ngày để tránh thức ăn bị hư hỏng, nấm mốc, nhiễm khuẩn. Nước uống phải sạch và cho chim uống trong ngày. Nếu đổ đầy nước thì chim sẽ nhúng đầu vào tắm, làm bẩn lồng và hư hỏng thức ăn.
Khi cho ăn bằng thức ăn tự chế biến thì công thức chế biến không nên thay đổi thường xuyên, nếu thay đổi phải từ từ. Bởi nếu thay đổi thành phần, tỉ lệ thức ăn đột ngột có thể sẽ làm cho chim thay lòng trái mùa (thay nhiều lần trong năm).
Ngoài việc cho chim cảnh ăn uống đúng công thức chế biến, người nuôi thường cho chim ăn thêm các loại cao, trứng kiến, mồi, gián dành cho chích choè than, chích choè lửa,... thịt bò dành cho khướu,...
Kết nối năng lực
| Sử dụng internet, sách, báo,... để tìm hiểu tại sao cần cho chim cảnh ăn thêm các thức ăn tươi sống. |
3. Chọn giống chim cảnh phù hợp
Căn cứ vào điều kiện kinh tế, thời gian, nhà ở, mục đích nuôi, từ đó mới xác định mua loại chim cảnh phù hợp với gia đình. Nên chọn chim non đã ăn tốt, đủ lông, có thể bay chuyền quảng ngăn để dễ nuôi dưỡng, huấn luyện.
Khi chọn chim cảnh cần chú ý một vài nguyên tắc cơ bản về ngoại hình như khoẻ mạnh, nhanh nhẹn, bay nhảy linh hoạt, ăn uống dễ dàng; mắt sáng, không chảy nước mắt; mũi sạch không có nhầy nhớt; bộ lông óng mượt, sạch sẽ, ép sát vào thân; hậu môn sạch.
Kết nối năng lực Sử dụng internet, sách, báo,... để tìm hiểu hai khi chim cảnh thay lông nhiều lần trong năm.
4. Chăm sóc chim cảnh
Chim cảnh mới mang về không thả chung hoặc nuôi quá gần với chim cảnh đã nuôi lâu. Cần cách li khoảng 2 tuần, nếu chim cảnh khoẻ mạnh bình thường có thể nhốt chung hoặc treo lồng gần nhau.
Lồng nuôi chim phải đặt nơi thoáng mát, tránh gió lùa, tránh mưa hắt, tránh ánh nắng chiếu trực tiếp. Nên đặt lồng chim cạnh tường, cao quá đầu người để tạo cho chim cảm giác an toàn.
(Trang 42)
Chim cảnh nuôi trong lồng cũng cần được tắm thường xuyên, tắm xong treo lồng ở chỗ nắng mặt lúc cho lông khô lông, tránh chỗ có gió lùa, gió to.
Hằng ngày cho chim cảnh tắm nắng khoảng 15 – 30 phút để giúp tăng cường trao đổi chất, tinh thần thoải mái và giúp xương chắc khoẻ.
Trong thời gian chim thay lông, nên treo lồng vào những nơi mát mẻ, yên tĩnh. Tốt nhất nên trùm kín áo lồng cho chim để chúng được tĩnh dưỡng nhiều hơn.
Kết nối năng lực
| Sử dụng internet, sách, báo,... để tìm hiểu cách chăm sóc một số loại chim cảnh phổ biến. |
III – PHÒNG, TRỊ BỆNH CHO CHIM CẢNH
Để chim cảnh khoẻ mạnh, sinh trưởng tốt, không bị bệnh cần phải nuôi dưỡng, chăm sóc chu đáo. Thức ăn, nước uống cho chim cảnh phải đảm bảo vệ sinh, đầy đủ dưỡng chất. Vị trí đặt lồng đảm bảo thông thoáng nhưng không quá nóng, quá lạnh; định kì vệ sinh lồng.
Khi phát hiện chim cảnh bị bệnh, cần điều trị kịp thời bằng biện pháp thích hợp, đảm bảo đúng loại thuốc, đúng liều lượng và đúng cách.
Kết nối năng lực
| Sử dụng internet, sách, báo,... để tìm hiểu một số dấu hiệu khi chim cảnh mắc bệnh. |
Luyện tập
1. Trình bày cách chọn lồng và các phụ kiện để nuôi chim cảnh.
2. Mô tả quy trình nuôi dưỡng, chăm sóc chim cảnh.
Vận dụng
Đề xuất những việc nên làm, không nên làm đề nâng cao hiệu quả nuôi dưỡng và chăm sóc chim cảnh ở địa phương em.
